Dwudniowe seminarium poświęcone nowym, niekanonicznym odczytaniom tekstów dramatycznych, ale także ich ideowego, społecznego i politycznego zaplecza. Hasło “Dramaty Oświeconych””rozumiane z jednej strony dosłownie – jako zaproszenie do nowych odczytań polskich tekstów dramatycznych powstałych między połową wieku XVIII a rokiem 1830 (nasze rozumienie Oświecenia obejmuje więc także tzw. klasycyzm postanisławowski), z drugiej – jako zaproszenie do refleksji nad dramatycznymi wyborami ideowymi rozgrywanymi przez Oświeconych na scenie publicznej (tu zwłaszcza wykorzystanie różnych form teatralizacji i dramatyzacji dla rozwoju i kształtowania debaty publicznej).
Repertuar polskiego Oświecenia należy (może obok krajowej produkcji dramatycznej XIX wieku) do najsłabiej znanych. Jeśli ceni się ją i przypomina (w bardzo skromnym wyborze), to zazwyczaj odbywa się to w atmosferze mniej lub bardziej wymuszonego szacunku dla dawności. Dramaty oświeceniowe traktowane są jak seniorzy rodu, których słucha się przez szacunek, ale nieuważnie i rzadko, w przekonaniu, że nie mają już wiele do powiedzenia swoim późnym wnukom. Tymczasem w refleksji filozoficznej i kulturologicznej obserwować można zjawisko przeciwne – swoisty powrót do Oświecenia, interpretowanego jako ten okres w kulturze europejskiej i światowej (istotna rola aktów fundacyjnych Stanów Zjednoczonych), w którym wykuwał się kształt świata, w jakim wciąż żyjemy. Można wprawdzie postawić tezę, że ów powrót związany jest z odczuwanym schyłkiem naszej epoki, niemniej jednak między okresem wielkich i fundamentalnych zmian, jakim było Oświecenie, a czasem, w którym żyjemy, wydają się istnieć pasjonujące, choć wcale nie proste analogie, które sprawiają, że przyjrzenie się Oświeconym i ich dramatom wydaje się niemal konieczne.
W rodzimym kontekście teatralnym jest to o tyle ważne, że to właśnie Oświecenie stworzyło polski teatr publiczny, który w roku 2015 obchodził będzie jubileusz swojego 250-lecia.
W przeddzień tej rocznicy, choć niekoniecznie z powodów jubileuszowych, warto się przyjrzeć społecznemu otoczeniu jego powstania, a także tekstom dramatycznym, które ustanawiały jego istotne społeczne i polityczne znaczenie w pierwszych dekadach działalności.
Przykładowe tematy to:
a) kształtowanie się sfery publicznej;
b) transformacja systemu politycznego i dominujących sposobów życia;
c) relacja między tradycją a innowacją;
d) relacja między przejmowaniem wzorców obcych i ponadlokalnych,
a specyfiką tradycji rodzimej;
e) zaangażowanie polityczne sztuki, szczególnie teatru;
f) kształtowanie się grupy intelektualistów i ekspertów, ich rola w życiu społecznym;
g) tradycyjne i alternatywne modele rodziny;
h) życie codzienne jako przestrzeń deliberacji i negocjacji;
i) kształtowanie i krytyka symboliki i mitologii wspólnotowej.
